Παρασκευή 28 Μαρτίου 2008

Ηταν εργαλειο, εγινε συνηθεια


Τελευταια μου δημιουργηθηκε το ενδιαφερον να μαθω πληροφοριες για το κομπολοι και την ιστορια του. Βαζοντας λοιπον την λεξη "κομπολοι" στο google μπηκα σε μια σελιδα η οποια στην οποια βρηκα ακριβως οτι εψαχνα. www.kompoloi.org Ολη η ιστορια του κομπολογιου, η εξελιξη του και το τι πρεσβεβει! Το κειμενο ειναι αρκετα μεγαλο, εδω εχω κρατησει μερικα αποσπασματα που μου εκαναν εντυπωση και μου κινησαν το ενδιαφερον.
Προσοχη, ειναι το μεγαλυτερο ποστ που εχω κανει!

**Αρχικα ο συγγραφεας μας πληροφορει για τον προγονο του κομπολογιου. Ο ανθρωπος εφτιαξε ενα εργαλειο για να μετρα ευκολα τις προσευχες του προς τον Θεο. Το εργαλειο το ονομαζει γιρλαντα...**

[...]
Σίγουρα η ανθρωπότητα έχει δημιουργήσει πολλές γιρλάντες σε διάφορους τόπους και χρόνους. Αυτή όμως που κατάφερε να επιβιώσει, να φτάσει μέχρι τη χώρα μας και να μεταλλαχθεί σε κομπολόι είναι αυτή της Ινδίας που έφεραν στη χώρα μας οι Τούρκοι όταν μας σκλάβωσαν το 1453. Οι Τούρκοι στρατιώτες κρατούσαν γιρλάντα προσευχής αποτελούμενη από 33 χάντρες συν μία σαν τελείωμα κρεμασμένη στο δέσιμο των δύο άκρων του σκοινιού. Αυτή τη χάντρα την λένε Ιμάμ ή Βεζίρ. Οι 33 χάντρες της γιρλάντας διακόπτονταν ανά 11 από ένα ροδελάκι. Αυτό έδινε την ευκαιρία στον προσευχόμενο να σταματάει να λέει προσευχές στις 11 και στις 22. Μετά συνεχίζει να προσεύχεται γνωρίζοντας που είχε μείνει. Όταν περνούσε στο χέρι του τρείς φορές αυτή τη γιρλάντα προσευχόμενος σε κάθε χάντρα, είχε πει 99 προσευχές. Τόσες είναι κατά το Ισλάμ οι χάρες - ιδιότητες του Αλλάχ. Η άποψη κάποιων που λένε ότι οι 33 χάντρες του παραδοσιακού κομπολογιού συμβολίζουν τα 33 χρόνια της ηλικίας του Χριστού, είναι τόσο σωστή όσο σωστό είναι να λέμε τον καφέ Ελληνικό. Λέμε Ελληνικό τον καφέ της Βραζιλίας που στην Ελλάδα τον έφεραν οι Τούρκοι που έχουν ειδικό τεχνίτη για τον καφέ που τον λένε ταμπή. Οι Τούρκοι λοιπόν διέδωσαν στην Ελλάδα τον καφέ και τα ψησίματά του. Οι νεοέλληνες αλλάζουν την παράδοση και νομίζουν ότι μ' αυτό εξομοιώνονται με τους αρχαίους.

**Το κοματι με τον καφε το αφησε επιτηδες γιατι συμφωνω απολυτα με τον συγγραφεα!**


Στην Ευρώπη τη γιρλάντα προσευχής, το ροζάριο δηλαδή, το διέδωσαν οι Σταυροφόροι μετά την κατάκτηση της Παλαιστίνης. Στην Ελλάδα αυτή τη γιρλάντα την πρωτοέφεραν οι χριστιανοί. Την είπαν δεητικό στεφάνι της Παναγιάς. Διαδόθηκε στους κόλπους των θρησκευόμενων και θρησκόληπτων. Στους άλλους ανθρώπους δεν διαδόθηκε γιατί ο δωδεκαθεϊσμός και η φιλοσοφία του «ευ ζειν» των Ελλήνων, είχε φέρει μεγάλη κόντρα με τους χριστιανούς, επειδή όπως καταλαβαίνουμε για να αλλάξει η πίστη στο θεό χρειάζονται πολλά χρόνια εξαναγκασμού και τυραννίας. Το δεητικό στεφάνι της Παναγιάς μια μερίδα ανθρώπων το είπε κομποσκοίνι επειδή ήταν ένα σκοινί με κόμπους. Μια άλλη μερίδα το είπε προσευχητάρι. Και μια άλλη κομβολόγιον επειδή σε κάθε κόμπο λέγει ο κάθε κάτοχος του μια προσευχή. Το κομβολόγιο τώρα το λέμε κομπολόι.


[...]
Στην ιστορική του διαδρομή στην Ελλάδα το κομπολόι σηματοδοτεί εποχές, συνήθειες και ιδιαιτερότητες ανθρώπων και καταστάσεων. Επί Τουρκοκρατίας και μετά την επανάσταση του 1821 μέχρι να συγκροτηθεί το κράτος και να πάρει στα χέρια του την εξουσία, το κομπολόι έπαιζε καθοριστικό ρόλο στα χέρια αυτών που ασκούσαν την εξουσία. Ο σοϊλής (άρχοντας) της Μάνης αρκούσε να στείλει την «κομπολόγα» του, το «τεσμπίχι του» στις οικογένειες που διατηρούσαν βεντέτα και ευθύς η βεντέτα τελείωνε. Η αποστολή της «κομπολόγας» ήταν και άδεια οικοδομής πύργου στη Μάνη. Σε όλη την Ελλάδα ήταν σαν συμβόλαιο, λόγος τιμής, όρκος, απόδειξη και έκφραση φιλίας αγάπης και έρωτα. Ήταν σύμβολο πλούτου, αισθητικής, ελευθερία, κύρους, εξουσίας και διαφορετικότητας.


**Στην παρακατω παραγραφο ο συγγραφεας εχει εμπνευση και περιγραφει την εξελιξη του κομπολογιου με τη συνοδεια χιλιοτραγουδησμενων στιχων...**

[...]
Οι ψευτόμαγκες κράτησαν το κομπολόι για φιγούρα, προβολή, πρόκληση, αγένεια και δήλωση του «βάρους τους».
Σιγά σιγά όσο οι κοινωνικές συνθήκες άλλαζαν και το κράτος έπαιρνε στα χέρια του την εξουσία, όπου «τους μάγκες του πάτησε το τραίνο» και οι ψευτόμαγκες κάναν «τουμπεκί ψιλοκομμένο» , η δε εξουσία είχε άλλα μέσα και σύμβολα να δείχνει και να επιβάλλει τη δύναμή της, τόσο το κομπολόι αποτραβιόταν στα συρτάρια της λήθης. Μόνο οι ευαίσθητοι, οι ρομαντικοί, οι της βιοπάλης, της τιμιότητας και του συμβιβασμού άνθρωποι, κρατούσαν το κομπολόι τους για να «μετρούν τους καημούς και τους αναστεναγμούς»! Κι όταν ο ψευτόμαγκας έπαιζε κομπολόι προκαλώντας τους γύρω, ο κόσμος του μόχθου και της δημιουργίας του έλεγε: «μη βροντοχτυπάς τις χάνδρες η δουλειά κάνει του άνδρες»! Ο δε κουρασμένος και αγανακτισμένος κοσμάκης που έτρεχε και τρέχει για την «εξασφάλιση» οδηγήθηκε στο: «θα πουλήσω το ρολόι και θα πάρω κομπολόι»! Και τέλος όταν το χάνει, είναι σα να χάνει τον κόσμο και το μεράκι του και απεγνωσμένα αναρωτιέται με καημό «που θα βρω να σ' αγοράσω για να μη σε ξαναχάσω - φτωχό κομπολογάκι μου που ήσουν το μεράκι μου»!


** Ενα ακομα ενδιαφερον αποσπασμα...**

[...]

ΚΟΜΠΟΛΟΙ ΚΑΙ ΑΛΛΟΤΡΙΩΣΗ

Οι πολύ παλιοί εραστές του κομπολογιού όταν ασχολούνταν με το κομπολόι τους, έλεγαν «ρωγομετρώ» το κομπολόι. Μετά από κάποια χρόνια οι κάτοχοι κομπολογιών έλεγαν «κρατώ» το κομπολόι. Σήμερα λέμε «παίζω» κομπολόι!

Ασφαλώς οι λέξεις ρωγομετρώ, κρατώ, παίζω δεν άλλαξαν τυχαία! Άλλαξαν επειδή άλλαξε ουσιαστικά η σχέση του ανθρώπου με το κομπολόι, καθώς και η αντίληψη του γι' αυτό. Άλλαξε γιατί αυτό πέρασε σε χέρια πολλών διαφορετικών προσωπικοτήτων, όπου η καθεμιά είχε διαφορετική ιδέα και στάση απέναντι στο κομπολόι.

Αυτοί που έλεγαν ρωγομετρώ είχαν κομπολόι με χάνδρες από κεχριμπάρι (εύθραυστο υλικό), με μεταξένια πλούσια φούντα, φιλοτεχνημένο σαν εξαιρετικό ακριβό κόσμημα. Όταν το ρωγομετρούσαν ένοιωθαν την ενέργεια (τον ηλεκτρισμό του κεχριμπαριού), που χαλάρωνε το σώμα, το νευρικό τους σύστημα και παράλληλα αφυπνιζόταν η δημιουργική τους φαντασία. Τα ίδια πάθαιναν και από το χάδι στη μεταξένια φούντα του κομπολογιού. Βέβαια, το αναμενόμενο θα ήταν να λέγανε χαντρομετρώ, αφού αυτό που χάιδευαν ήταν χάντρα και όχι ρώγα. Όμως λόγω της ενέργειας που αναβλύζει το κεχριμπαρένιο κομπολόι, η σχέση τους με αυτό γινόταν ερωτική και την χάνδρα την ένοιωθαν θηλή στήθους.

Επειδή το φυσικό κεχριμπάρι και το μετάξι ήταν και είναι ακριβά υλικά και δεν μπορούσαν να τα αγοράσουν όλοι οι άνθρωποι, εισήχθηκαν στην Ελλάδα και αγοράστηκαν από πολλούς, απομιμήσεις κεχριμπαριών. Αυτά τα Faturan, μαστίχες, σούντουρους και άλλα χημικά ανθυγιεινά κατασκευάσματα. Οι απομιμήσεις αυτές έχουν ωραίο χρώμα, δεν σπάζουν και αφήνουν ωραίο ήχο! Τότε ...... αφού το κομπολόι δεν έσπαζε και οι κάτοχοί τους δεν αισθάνονταν την ενέργεια και τα άλλα που συμβαίνουν στα αυθεντικά κομπολόγια, άρχισαν να μην χαϊδεύουν το κομπολόι αλλά να το χρησιμοποιούν όπως νόμιζε και νομίζει ο καθένας. Έτσι το ρωγομετρώ αντικαταστάθηκε με το κρατώ. Όταν το κομπολόι έφτασε στα χέρια των κουτσαβάκηδων και του υπόκοσμου, φτιάχτηκε από ευτελή υλικά. Από ξύλο, ζύμη, πλαστικό! Αυτών των κομπολογιών οι κάτοχοι δεν αισθάνονταν τίποτα από ενέργειες, από αφύπνιση δημιουργικής φαντασίας, τρυφερότητα χαλάρωση, διαλογισμό κλπ.. Τότε αυτοί επινόησαν το στριφογύρισμα, το βροντοχτύπημα των χανδρών, δίνοντας έτσι διέξοδο στην ψυχολογική τους ανάγκη να δηλώνουν την εγωιστική τους παρουσία στο περιβάλλον. Από τότε καθιερώθηκε η λέξη παίζω κομπολόι! Αυτόν τον τρόπο χρήσης μιμούνται οι νέοι που δεν ξέρουν σε βάθος το κομπολόι. Έτσι, το χρησιμοποιούν όπως τα κουτσαβάκια.

Όσοι είχαν κομπολόι από κεχριμπάρι με μεταξένια φούντα δεν το στριφογυρνούσαν! Δεν βροντοχτυπούσαν τις χάνδρες αλλά το χάιδευαν, το σέβονταν και το αγαπούσαν. Ταξίδευαν νοερά στο χώρο της φαντασίας και έμπνευσης. Γι' αυτό το είχαν πάντα στο χέρι τους. Έτσι γεννήθηκε η συνήθεια να συνοδεύει το κομπολόι τον άνθρωπο στο ταξίδι του για τον άλλο κόσμο.


**Ενα κοματι ακομα και τελος, αρκετα σας κουρασα...**

[...]
Δυστυχώς οι περισσότεροι Έλληνες νομίζουν ότι κομπολόι είναι μια οποιαδήποτε γιρλάντα που στριφογυρνάμε στο χέρι μας και βροντοχτυπάμε τις χάντρες της. Μ' αυτή στέλνουμε μηνύματα στους γύρω ότι είμαστε κάποιοι που μετράμε πολύ, όπως οι μάγκες. Βέβαια με αυτό τον τρόπο χρήσης του κομπολογιού αυτό που καταφέρνουμε είναι να γινόμαστε αντιπαθητικοί στο περιβάλλον αφού τους σπάμε τα νεύρα με το τάκα τάκα και αντί να χαλαρώνουμε διατηρούμαστε σε ένταση. Το μόνο κέρδος μας είναι ότι δεν ανάβουμε τσιγάρο επειδή απασχολούμε τα χέρια μας.

Αλήθεια είναι ότι με το κομπολόι στο χέρι, όχι μόνο μπορείς να προκαλέσεις το περιβάλλον, αλλά προδίδεις σ' αυτό στοιχεία της προσωπικότητάς σου, αφού το είδος του κομπολογιού και ο τρόπος που το χρησιμοποιούμε, προδίδουν σ' αυτούς που ξέρουν από κομπολόγια, την οικονομική κατάσταση ή την τσιγκουνιά, την αισθητική, το ήθος, τον πολιτισμό και τη γνώση γι' αυτό. Για το λόγο αυτό πριν κρατήσουμε κομπολόι καλό είναι να μάθουμε αρκετά γι' αυτό και ύστερα να διαλέξουμε κομπολόι και τρόπο παιξίματος. Επειδή εδώ ισχύει το «δείξε μου το κομπολόι σου να σου πω ποιός είσαι».

Ξεκάθαρο σε όλους μας είναι, ότι άλλο είναι να χαϊδεύεις ένα κομπολόι με μεταξένια φούντα, με χάντρες από κεχριμπάρι, με χρυσό θυρεό, με καλλιτεχνική διακόσμηση και άλλο είναι να βροντοχτυπάς τις χάντρες της γιρλάντας από πλαστικό ή με απομιμήσεις κεχριμπαριού, χωρίς φούντα, χωρίς θυρεό! Επίσης άλλο είναι να στριφογυρνάμε μία τεράστια κομπολόγα πολύχρωμη και φανταχτερή, περπατώντας κουτσαβάκικα και άλλο είναι να διαλογιζόμαστε και να ενδοσκοπούμε χαϊδεύοντας το κομπολόι μας. Έτσι αν κάποιος γνωρίζει αρκετά το κομπολόι και έχει γνώσεις ψυχολογίας και κοινωνιολογίας του δίνετε η ευκαιρία να μας γνωρίσει αρκετά χωρίς να μας συναναστραφεί. Συμβαίνει όμως και το αντίστροφο. Παρατηρώντας έναν άνθρωπο καταλαβαίνεις τι κομπολόι του ταιριάζει. Π.χ. το μαύρο μεγάλο κομπολόι το κρατούν αυτοί που έχουν τάσεις ή και είναι δεσποτικοί και τους αρέσει η εξουσία. Αν κάποιος κρατάει κόκκινο κομπολόι είναι άνθρωπος που παθιάζετε. Αν κρατάει λαμπερό είναι κομφορμιστής ή τεχνοκράτης. Οι άνθρωποι ήπιων τόνων κρατούν παστέλ χρώματα και γενικά διακριτικά κομπολόγια. Οι νεόπλουτοι που θέλουν να επιδείξουν τον πλούτο τους κρατούν κομπολόγια με πολύ χρυσάφι κλπ..

[...]

πηγες: http://www.kompoloi.org/
http://www.accessory.gr/
__-- * -- __

16 σχόλια:

  1. Kοίτα να δεις τι μαθαίνει κανείς για κάποια πράγματα φαινομενικά μικρά και απλά!

    Καλό απόγευμα!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Πολύ ενδιαφέρον ποστ και ενημερωτικό.
    Φιλάκια ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Αν και λίγο μεγάλο, ωραιο!!!Good job!!!!!!!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Και μην ξεχνάς ότι στο Ναύπλιο υπάρχει το μουσείο κομπολογιού το οποίο είναι πολύ αξιόλογο.
    Μπράβο γείτονα! Πολύ ενημερωτικό το ποστ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Αρκετά μεγάλο ποστ μπορώ να πω!
    Εμένα μου άρεσε το τέταρτο απόσπασμα.. αυτό με του στίχους!!!
    Τα άλλα ήταν πιο προσανατολισμένα στη θρησκεία!

    ΥΓ: Πέτυχες τη μέρα σήμερα που κάναμε μάθημα με έναν καθηγητή που μέσα στο μάθημα έπαιζε τσουκ και τσουκ το κομπολόι του την ώρα που παρέδιδε!
    ΕΛΕΟΣ!

    Αααχ..
    Τα φιλιά μου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Ασχολήθηκες με πολύ μεράκι
    γι αυτό το ποστ βλέπω :))
    Να υποθέσω πως έχεις κι εσύ
    αυτή τη συνήθεια ;)

    Καληνύχτα***

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Giorgio ειναι πραγματι εντυπωσιακο!
    Να 'σαι καλα! (δεν σε ειχα βαλει στο blogrol μου, τωρα σε εχω)

    Μαρια Ελενα χαιρομαι που σου αρεσε!
    Να εισαι κι εσυ καλα!

    Ερση πολυ συχνο φαινομενο τα μεγαλα να ειναι και ωραια!! :D
    πχ παγωτο... :P

    El για το μουσειο εμαθα τελευταια! Αν με βγαλει καποια στιγμη απο Ναυπλιο...
    Thnx!! Καλα να περνας!

    MaryAnne κουτσαβακι ο καθηγητης? :D
    ...και τα δικα μου!

    Μαργαριτα οχι δεν την εχω... Σκεφτομαι να παρω ενα κομπολογακι ομως... θα δουμε... ***

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. εγω τι να σου πω,μπεγλερακι εχω και το παιζω..(το μπεγλερι..)σ'αρεσει η φωτο μου?εγω ειμαι..χαχαχα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Μεγάλη λέρα ο καθηγητής!!!
    Αστα να πάνε..!
    Πωωω μία πήγε η ώρα... κ εγώ ακούω ελληνικό trash...
    Τι κάνεις όταν δεν σου κολλάει ύπνος..??

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Mad2luv... δεν εισαι εσυ στη φωτο! Αυτη ειναι ωραια!

    MaryAnne αν ησουν αγορι σου ειχα ετοιμη τη λυση...
    στην περιπτωση σου... δεν ξερω... τα προβατακια τα δοκιμασες?? Δοκιμασε να μετρησεις κερασακια!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Εμένα πάλι, eximnos, με εκνευρίζει αφάνταστα το κομπολόι... Αυτό το τσουκ και τσουκ (που λέει και η marry_anne:-) μου τη δίνει στα νεύρα...

    Καλό βράδυ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. M'αρεσουν αυτες οι περιεργες αναζητησεις σου!!

    Φαινεσαι ατομο που το ψαχνει και δε βολευεται με τον παρον!

    (δεν μπορεσα τελικα να κοιμηθω.. μου πεσαν βαρια τα φαρμακα!)

    Αντε καλημερες... με τα πολλα σουρτα φερτα μας ελπιζω να μη σε κολλησα :(

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Οχι ρε Dreamon... σε εκνευριζει οταν καποιος καθεται και το παιζει μεσα στη ησυχεια. Εμενα μου αρεσει οπτικα.

    Μαιρουλα thnx για τα καλα σου λογια! Μεχρι στιγμης καλα ειμαι... :)
    περαστικα!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Ούτε οπτικά ούτε ηχητικά μ' αρέσει το κομπολόι αλλά περί ορέξεως...

    "I choose not to choose life!". Τι μου θύμησες τώρα... Το είχα δει τρεις φορές μέσα σε δύο μέρες σε βιντεοκασέτα, όταν είχε βγει. Επίσης ήταν το πρώτο DVD που αγόρασα! Απλώς ΤΑΙΝΙΑΡΑ με ΕΚΠΛΗΚΤΙΚΟ soundtrack!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Η ταινια κατεβηκε και θα την δω στην πρωτη ευκαιρια

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΟΜΠΟΛΟΓΙΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΜΕ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ.
    Το Κομπολόι Προέρχεται από την Μινωική Κρήτη Χιλιάδες Χρόνια Πριν Έρθει από την Ανατολή
    Του Γιάννη Μπορμπαντωνάκη
    Το ΚΟΜΠΟΛΟΪ το εφηύραν οι ΜΙΝΩΙΤΕΣ Κρήτες, χιλιάδες χρόνια πριν… έρθει από την… Ανατολή! Μάλιστα στην αρχαιότερη απεικόνισή του, το παίζει… γυναίκα!
    Σύμφωνα με τον Γιάννη Μπορμπαντωνάκη και το arxeion-politismou.gr Όπου κι αν κοιτάξεις στο διαδίκτυο, σχετικά με την Ιστορία του κομπολογιού, το μόνο που θα ιδείς, φίλε αναγνώστη, είναι ότι προήλθε από την… Ινδία – και γενικότερα από την Ανατολή – περίπου μεταξύ του 800-500 π.Χ.!
    ΚΑΝΕΙΣ, όμως, δεν σου λέει ότι η αρχαιότερη απεικόνισή του στον κόσμο ευρίσκεται σε τοιχογραφία της Θήρας Κυκλάδων, με μια Μινωίτισσα Κρητικιά να κρατά… κομπολόι.Μάλιστα έχει βρεθεί στην περιοχή «Ξεστή» της Θήρας!
    Γιατί; Γιατί σε θέλουν κοιμισμένο Έλληνα. Θέλουν να μην γνωρίζεις το παρελθόν σου. Θέλουν να μην γνωρίζεις την καταγωγή σου. Όλοι οι άλλοι λαοί ασχολούνται με την «Ιστορία» τους. Μόνο ο Έλληνας απαγορεύεται να μάθει την δική του.

    Άλλοι λένε πως το κομπολόι (< κόμβος + λόγος) προέρχεται από το μάλατης Κίνας, ένα κομπολόι προσευχής. Μήπως το μάλα της Κίνας ονοματίσθηκε εκ καταγωγής (όπως πολλά αντικείμενα), και εν προκειμένω από τα Μάλια της Κρήτης;
    https://www.diadrastika.com/2018/12/kompoloi-proerchetai-minoiki-kriti.html#

    ΑπάντησηΔιαγραφή